Op 9 juli 2013 oordeelde het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden over de uitleg van een zogenaamde alarmclausule in de polisvoorwaarden van een inboedelverzekering.

Feiten en standpunten van partijen
Een verzekeringnemer heeft bij Interpolis inboedelverzekeringen afgesloten voor zijn kostbare antieke tegelverzameling (verzekerde waarde € 211.600,--) en zijn inboedel (verzekerde waarde van € 114.557,--). In de polisvoorwaarden is een alarmclausule opgenomen. Hierin staat dat de verzekerde verplicht is beveiliging te hebben en deze in een werkvaardige toestand te houden en te gebruiken. Op grond van de polisvoorwaarden is er geen dekking als verzekerden een verplichting uit de verzekering niet of niet tijdig zijn nagekomen en Interpolis daardoor in een redelijk belang is geschaad.

Op zaterdagochtend 9 oktober 2010 vond in de woning van de verzekeringnemer een inbraak plaats. Hierbij is een belangrijk deel van de waardevolle tegelcollectie, sieraden en een antiek dienblad ontvreemd. De waarde van de gestolen zaken bedraagt € 326.200,-. Die ochtend had verzekerde zijn woning rond 5.30 uur verlaten in verband met een bezoek aan een beurs, zonder de alarminstallatie te activeren.

Interpolis heeft de verzekerde geïnformeerd de schade niet te vergoeden, omdat het alarm ten tijde van de inbraak niet was ingeschakeld en zij daarmee in een redelijk belang is geschaad. Volgens Interpolis is daarmee niet voldaan aan de in de polisvoorwaarde opgenomen alarmclausule. Hierop heeft de verzekerde gesteld dat de alarmclausule niet duidelijk is en dat de diefstal ook had plaatsgevonden als de alarminstallatie wel ingeschakeld was geweest. Interpolis stelt voorop dat zij in haar belang is geschaad, omdat het risico op inbraak en diefstal voor Interpolis onaanvaardbaar wordt verhoogd door het niet inschakelen van het alarm. Tot slot is een onderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat als het alarm ingeschakeld was geweest dit ongetwijfeld was afgegaan en er een melding was gedaan bij de meldkamer van de alarmcentrale. Verder was er in de woning een luide sirene afgegaan, die de inbrekers ongetwijfeld bewust hadden gemaakt van het alarm. De eerste ruimte die door de daders werd betreden via het veluxraam was voorzien van een passieve infrarood melder, die in dat geval een alarm had gegenereerd. De inbraak had dan mogelijk verijdeld, dan wel bemoeilijkt kunnen worden.

In de procedure voor de rechtbank stelt de verzekerde dat een redelijke uitleg van de verzekeringsvoorschriften meebrengt dat hij de alarminstallatie alleen dient in te schakelen wanneer hij 's nachts of gedurende meerdere dagen niet in de woning aanwezig is. Dit geldt niet als hij de woning overdag voor een paar uur verlaat zoals in het onderhavige geval. Volgens de rechtbank in eerste aanleg moet de clausule zo worden uitgelegd dat elk moment dat zich niemand in de woning bevindt het alarm dient te worden ingeschakeld. De verzekerde kan zich in deze uitleg niet vinden en stelt hoger beroep in.

De procedure in hoger beroep
In hoger beroep stelt de verzekerde opnieuw dat het niet inschakelen van de alarminstallatie niet van invloed is geweest op de inbraak. Het risico op de inbraak is volgens de verzekerde door het niet inschakelen niet verhoogd, nu de aanwezigheid van de alarminstallatie aan de buitenzijde van de woning kenbaar is en de inbrekers geen weet hadden van het feit dat het alarm was uitgeschakeld. Zij hebben de aanwezigheid van een alarm kennelijk voor lief genomen. Het is niet aannemelijk dat de inbrekers bij het afgaan van het alarm de woning zonder buit zouden hebben verlaten. Het betrof namelijk een zogenaamde blikseminbraak waarbij de dieven het risico van het afgaan van het alarm op de koop toe nemen omdat zij hun slag in hele korte tijd slaan, aldus de verzekerde.

Het hof stelt voorop dat de uitleg van polisvoorwaarden als de onderhavige waarover tussen partijen niet pleegt te worden onderhandeld met name afhankelijk is van objectieve factoren zoals de bewoordingen waarin de betreffende bepaling is gesteld, gelezen in het licht van de polisvoorwaarden als geheel. Daarbij geldt als uitgangspunt dat het een verzekeraar vrijstaat om in de polisvoorwaarden de grenzen te omschrijven waarbinnen hij bereid is dekking te verlenen. Bij de uitleg neemt de tekst van de clausule niet een beslissende maar wel een plaats van betekenis in. Dit laatste betekent dat bepaald gewicht toekomt aan de betekenis die een term uit die bepaling in het algemeen en in het verband met andere termen en woorden in de bepaling heeft. Het hof vindt het in dat kader van belang dat in de polisvoorwaarden ook is bepaald dat, wanneer de alarminstallatie zich om welke reden dan ook niet in werkvaardige toestand bevindt, dit zo spoedig mogelijk, uiterlijk de eerstvolgende werkdag, moet worden meegedeeld aan het beveiligingsbedrijf en dat als deze beveiliging niet binnen drie maal 24 uur gerepareerd kan worden Interpolis daarover zo spoedig mogelijk moet worden ingelicht en de voorschriften van Interpolis moeten worden opgevolgd. Daarnaast moeten dan gedurende de tijd dat de beveiliging zich (nog) niet in werkvaardige toestand bevindt andere maatregelen worden getroffen die redelijkerwijs verwacht mogen worden om schade als gevolg van diefstal en/of vandalisme te voorkomen.

Het Hof geeft aan dat uit de bewoordingen van de alarmclausule blijkt dat Interpolis het grootst mogelijke belang toekent aan een in gebruik zijnde alarminstallatie. Dit betekent concreet dat van de verzekerde verwacht mag worden dat hij, wanneer hij de woning verlaat en onbewoond achterlaat, de alarminstallatie dient in te schakelen. De stelling dat onredelijk zou zijn de clausule aldus uit te leggen dat de verzekerde alarminstallatie ook moet inschakelen indien hij het pand slechts voor zeer korte tijd verlaat, behoeft volgens het Hof geen bespreking nu dit in de onderhavige situatie niet het geval was. Vast staat immers dat de verzekerde de ochtend van de inbraak om 5.30 uur het pand heeft verlaten om naar een beurs te gaan. Het hof acht niet van belang dat, zoals de verzekerde stelt, de woning anderszins goed was beveiligd. Wat hiervan ook zij, het doet niet af van de verplichting zorg te dragen voor een inwerking zijnde alarminstallatie.

Op basis van haar hiervoor weergegeven uitleg van de alarmclausule en haar oordeel dat Interpolis door de schending van de alarmclausule in een redelijk belang is geschaad (een verhoogd risico op inbraak en diefstal dat zich ook heeft verwezenlijkt) komt het Hof tot het oordeel dat Interpolis de schade niet hoeft te vergoeden. In reactie op de stelling van de verzekerde dat het niet inschakelen van de alarminstallatie niet van invloed is geweest op de inbraak, stelt het hof dat verzekerde - gelet op de gemotiveerde betwisting door Interpolis - zijn stelling beter had dienen te onderbouwen. Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank en veroordeelt de verzekerde in de proceskosten.

Conclusie
Uit de meeste polisvoorwaarden waarin een alarmclausule is opgenomen, zal blijken dat de verzekeraar het van (groot) belang vindt dat de alarminstallatie is ingeschakeld. Uit de ebsproken uitspraak blijkt dat in die gevallen de inschakeling van het alarm - te allen tijde - ook een daadwerkelijke voorwaarde voor dekking is. Er kan niet vanuit worden gegaan dat het daarbij nog uitmaakt of (mogelijke) inbrekers wel of niet weten of moeten weten dat een alarm aanwezig is. Wie een duidelijke alarmclausule in zijn polisvoorwaarden heeft laat zijn inboedel dus onverzekerd achter als hij zijn woning verlaat zonder dat het alarm is ingeschakeld. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!

De besproken uitspraak is te vinden op www.rechtspraak.nl onder ECLI:NL:GHARL:2013:5029

Voor meer informatie of advies over dit onderwerp kunt u contact opnemen met ons kantoor (tel: 010-7504475 of e-mail info@thladvocaten.nl)