Een koopovereenkomst bevat twee hoofdverplichtingen, de plicht van de verkoper om de gekochte zaak te leveren en de plicht van de koper om de prijs te betalen. Het uitgangspunt van de wet is dat gelijk wordt overgestoken. Tegenover betaling van de prijs wordt de zaak direct geleverd.
Dit sluit aan bij de praktijk zoals we die allemaal kennen. In de winkel wordt direct bij de kassa afgerekend.

Het staat de verkoper en koper vrij om andere afspraken te maken, bijvoorbeeld dat een deel van de koopprijs vooruit moet worden betaald. Om consumenten te beschermen, heeft de wetgever bepaald dat bij een consumentenkoop de koper kan worden verplicht tot vooruitbetaling van ten hoogste de helft van de koopprijs. Hiervan kan alleen bij een individueel beding (in een aparte overeenkomst) en dus niet in algemene voorwaarden afgeweken worden.

Rechtbank Rotterdam

De Rechtbank Rotterdam moest onlangs oordelen over de vraag of een consument-koper bij een aankoop via internet tot volledige vooruitbetaling van de koopprijs verplicht kon worden.

De casus was als volgt:
Op 21 augustus 2010 bestelde de koper via de website van de verkoper een fiets voor een koopprijs van € 159.00. De koper verklaarde zich daarbij op internet akkoord met de algemene leveringsvoorwaarden en de voorwaarden van de 'Klantenservice'. Hierin was bepaald dat betaling bij levering aan huis vooraf, voor verzending, diende te geschieden.
De koper gaf bij zijn bestelling aan dat hij de fiets opgestuurd wilde hebben.
Op grond van de overeenkomst moest de koper dus de volledige koopprijs voorafgaand aan de aflevering aan zijn adres voldoen. De koper weigerde dat. Volgens hem mocht de verkoper niet op de beschreven wijze vooruitbetaling van de hele koopprijs afdwingen.

De rechtbank stelt de koper in het gelijk. De verkoper kon inderdaad niet via op internet geaccordeerde algemene voorwaarden bepalen dat de volledige koopprijs voortijdig dient te worden bepaald.

Tot zover weinig verrassends. De rechtbank kwam echter op een aanvechtbare manier tot haar beslissing. De rechtbank overwoog namelijk dat een beding in de algemene voorwaarden waarin volledige vooruitbetaling wordt gevorderd, wordt 'vermoed onredelijk bezwarend te zijn' en dat zo'n beding dus vernietigbaar is. De rechtbank sloot daarmee aan bij de zogenaamde grijze lijst. Dat is een lijst die in het Burgerlijk Wetboek staat, die vele bedingen bevat die worden 'vermoed onredelijk bezwarend' te zijn als deze bedingen in algemene voorwaarden voorkomen.
De gebruiker van algemene voorwaarden kan zo'n beding hanteren als hij maar dit vermoeden van onredelijkheid weet te verleggen. Lukt hem dat niet, dan kan degene tegen wie het beding wordt ingeroepen, dit vernietigen.

Een beding in algemene voorwaarden waarbij volledige vooruitbetaling van de koopprijs van de consument wordt gevorderd, komt echter op de grijze lijst niet voor. De wet bepaalt over zo'n beding duidelijk dat het nooit mag worden opgenomen in algemene voorwaarden.
In die zin is de uitkomst van de procedure juist, maar lijkt de rechtbank een onjuiste maatstaf gebruikt te hebben.

Voor meer informatie of advies over dit onderwerp kunt u contact opnemen met ons kantoor (tel: 010-7504475 of e-mail info@thladvocaten.nl)